Roberto Corrales, lasterkaria: “Nik ahal dut”

Kalte zerebral larria izan zuen auto batek harrapatuta. Horren ondorioz, kamioilariaren lanbidea ere utzi behar izan zuen. Baina horrek ez zion kendu korrika egiten jarraitzeko gogoa. Bere erabakitasunak eta sasoiak nabarmen lagundu diote errepideetara itzultzeko. Badaki ez dela istripua izan aurretik zen pertsona bera, baina gozatzen du eta pozik dago bizitza berriarekin, errutina handiagokoa, ez hain berezkoa, baina aberatsa ere bai. Horregatik kontatu nahi digu hain zuzen bere esperientzia.

Roberto Corralesek 55 urte ditu, eta goiz batean auto batek harrapatu zuen lantokira zihoanean kamioi-gidari gisa aritzeko. Gurutzetan ospitaleratu zuten larrialdietan, eta han bere traumatismo gogorra osatzen saiatu ziren (18 egun egon zen koman). Gero, Arrasateko Aita Menni Ospitaleko Kalte Zerebraleko Unitatera eraman zuten. Bi aste baino zertxobait gehiagotan ibiltzen hastea lortu zuen, eta errehabilitazio intentsiboa egiten zenbait hilabete emanda, tratamendu anbulatorioa jasotzen hasi zen Bilboko Aita Menni Neuroerrehabilitazio Zentroan (CENER).

Gaur, 3 urte geroago, “korrikalaritzat” hartzen du bere burua. Aita Menniren elastikoarekin korrika egiten du, dioen moduan “aktibo berriro egoteko eta zintan korrika egiteko eman didaten laguntza handiarengatik. Hasiera batean lotuta egiten nuen –barre egiten du gogoratzean- eta gero menditik ateratzen hasi nintzen, korrika egiten hasi arte. Oso pozik nago”– esaten du hunkituta. Izan zuen lesio zerebral larriaren ondorioetako bat emozionalismoa da, baina ez du nahi horrek bere helburuak lortzen eragoztea. Kasu honetan, bere esperientzia pertsonala kontatzea da, bere egoera berria gaindituz, orekatuz eta onartuz.

Bere iraupen-lasterketa

Iraupen lasterketa honetan María Ángeles Verdejo bere emaztea du lagun. Baldintzarik gabeko zaintzailea da. “Ez dut merezi zaintzen eta tratatzen nauen moduan zaintzea. Ez dakit nola jasaten nauen. Nire jarrera ez da egokia izan; medikuei ere barkamena eskatu behar izan diet”, gogoratu du Roberrek, bere ondoan izatearekin pozik dagoena. “Ez nauzu mereziko?”, erantzun dio emazteak txantxetan. Batzuetan “behar baino gehiago egoten gara elkarrekin”, arrazoitu du gure protagonistak, eta bere emaztearentzat bere buruko minekin, ikusmen arazoekin, neke psikikoarekin edo kontzentratzeko zailtasunekin bizitzea zein zaila den azaldu du. Marianek, Educa V programan parte hartu duena, zaintzen duten pertsonen gainkargan laguntzeko, umore onez hartzen du dena. “Gaztetatik ezagutzen dugu elkar, barre handiak bota ditugu elkarrekin, eta negar asko ere egin dugu. Orain elkar zaintzen eta ahal dugun guztiaz gozatzen saiatzen gara”.

Robertok gogoratu du zenbait lagundu dion Aita Menniko taldeak, eta bereziki aipatu du Noemí Álvarez neuropsikologoa. Harekin astero biltzen jarraitzen du, eta gure Bilboko Eguneko Zentroan egiten diren talde-jardueretan ere parte hartzen du. Mutualiako fisioterapeuta ere goraipatu du (Txus Romón), distantzia luzeko korrikalaria ere dena, eta Javi Ibargüen bere laguna, Erandioko Atletismo Eskolako entrenatzailea dena. “Funtsezko oinarriak izan dira kontrolean, Roberrek korrika egiten duenean bere burua kontrolatzeko gai izan dadin”, argitu du Marianek. Biekin askotan egiten du korrika, eta zenbait lasterketetan parte hartzen du, hala nola Bilboko gaueko maratoian, Santurtzitik Bilbora lasterketan, Erandioko Herri Krosan, edo Villasana de Menako San Jose lasterketan.

Orain Txus eta Javi bere lagunen aholkuak jasotzen ditu, baina Roberto Corrales istripua izan aurretik hasi zen korrika egiten, inork zuzendu gabe, pisua jaisteko. Hipertentsioak eman zion sustoarengatik hasi zen gehiago zaintzen bere burua: bi urtetan erretzeari utzi zion, alkohola edateari eta 90 kiloko pisutik 65era jaitsi zen. “Denetarik jaten dut, baina dena garbia” –azpimarratu du-, “kontrolatu behar da”. “Hasiera batean oso gaizki pasatu nuen korrika egiten, ez nintzen ezta 300 metrotara ere heltzen. Eta horrela egun guztiak…”.

Bere buruarekin zorrotza da, eta bere borondateak nabarmen lagundu diote osatzen.
– Utzi, nik ahal du.
– Lagundu nahi zaitut.
– Ez.
Esaldi horiek etengabe errepikatzen dira bere bizitzan. “Ez zaio batere gustatzen beste batek bere gauzak egitea. Izugarri gogatzen du horrek. Borondate handia du; gauzak egiteko gogo handia. Horregatik dago dagoen moduan”, esan du Marianek. “Berriro korrika egingo zuela esan zuen, eta lortu zuen”. Bere erabakitasunak eta istripuaren aurretik zuen sasoi bikainak lagundu dute: 40 taupada minutuko geldirik. “Izorratuta nago aktibo egon nahi dudalako. Apur bat astakirtena naiz. Eta neure buruarekin haserretzen naiz. Burugogorra nintzen; orain gehiago naizela esaten dute. Frenatu nahi dut, baina buruak ez du frenatzen. Orain gehiago konturatzen naiz arazo horretaz”, berretsi du

“Nik ahal dut” esatea eta mugak onartzea

“Aktiboa izatea oso ona da –azaldu du Noemí Alvarezek–, baina Roberrekin beti izan da zaila gauza guztietan neurria hartzea, kontrolatzea, frenatzea. CENER zentroan errehabilitazioa hasi zuenean, jarraibideetako bat, esaterako, kalera irten nahi bazuen, denbora mugatzea zen, irteteko eta etxera bueltatzeko ordu bat ezartzea, arratsaldeko 15:00etan eguzki betean ibiltzeko gai zelako, bi ordu jarraian, udan”.

Roberri kontrolatzea kostatzen bazaio ere, gainditzeko “erabateko” gogoari esker, korrika egiten jarraitu ahal izan du, bazkaria egiten ikasi du, berriro orientatzen ikasi dut eta abar, azpimarratu du bere emazteak, koterapeuta bikaina dena. Noemí II. esaten dio berak txantxetan. “Korrika egiteaz gain, ibiltzea ere gustatzen zait, burua zuzen, eta une horretan nago hoberen. Hoberen tratatzen nauena da”. Oso ibiltaria da, egunero ateratzen da, eta goiz eta arratsalde 20 kilometro arte egin ditzake egunero, betiere hiri ingurutik kanpo, “ez ditudalako jasaten aglomerazioak eta zarata”, justifikatzen du. “Ez ditu gehiegi jasaten zaratak, iskanbila, nekatzen da eta gogor egiten zaio bat-batean informazio asko jasotzea, denbora luzez arreta jartzea -dio Marianek-. Horregatik, zertxobait kostatzen zaio jendearekin kalean harremanetan jartzea”.

Asko gustatzen zitzaion bere kamioia gidatzea eta gainerako kide gazteagoei gidatzen erakustea. Orain ezin duenez gidatu, ikusmen eta pertzepzio arazoengatik eta gauzak hiru dimentsiotan ikusteko arazoengatik; baita bere epilepsiarengatik ere (izan zuen TKEren ondorioetako bat), Roberrek beste ezagutza batzuk erakutsiz laguntzen die besteei, hala nola atletismoari buruzkoak. Tarte batean laguntzen die eta aholkuak ematen dizkie. “Gero, lasterketetan ikusi eta gelditzen zaituzte, hitz egin”, irribarre egiten du esker onez eta pozik, bere esperientziak beste pertsona batzuei lagundu ahal dielako. Eta bere mugak onartzeak haserretzen jarraitzen badu ere, onartzen ditu. “Eta hori mundu bat da! Hemen egindako lan bat, Aita Mennin, lehen horma bat zeharkatzen saiatzen zelako. Nik lehen edozer gauza egiten nuen eta orain ezin dut”, animatzen du Marianek, maitasunez.

Roberto Corralesek gauza asko egin ditzake, eta korrika ere bai, noski. Horregatik aniztasun funtzionala edo desgaitasuna duten kirolarientzako atletismoan federatzea pentsatzen ari da, bere kategorian lehiatu ahal izateko. Aita Menni Kirol Elkartean (ADAM), Carlos Cañete begiraleak kudeaketetan laguntzen ari zaio. Ziur asko gure atleta laster ikusiko dugu podium batean baino gehiagotan.

Rober eta Marian udan Salamancako herrira joateko planak egiten ari diren bitartean, edo azken bainuetxean zein ondo pasatu zuten eta zer jende jator ezagutu zuten gogoratzen ari direnean agurtu ditugu.