Paziente eta familien, zein terapeuta eta senideen arteko harremana mantentzen dugu

Aita Menni Ospitalea osatzen duten arloetako talde profesionalek paziente eta familien, zein terapeuta, erabiltzaile eta senideen arteko beharrezko harremana mantentzeko estrategiak garatu dituzte. 

Egonaldi ertain eta luzeko unitateak eta Legezko Psikiatria Unitateak: harreman handiagoa familiekin

Konfinamendu honetan zehar, terapeuten taldea ezin denez zuzenean harremanetan jarri familiekin, gure gizarte-langileek nabarmen handitu dute telefonozko arreta familiekin.  Egonaldi ertain eta luzeko Unitateetan eta Legezko Psikiatria Unitateetan telefonozko arreta handitu dugu, deiak jasotzeko eta egiteko ordutegiak malgutuz, pazientearen eboluzioaren jarraipena egiteko helburuarekin. Horrela, norberaren telefono mugikorra erabiltzen utzi dugu, baita familiekin bideodeiak egiten ere.

Tutoretzako erakundeekin (Atzegi, Hurkoa, eta pazientearen arretarekin lotutako baliabideak, hala nola Atzegi zentroa, Gureak, Eguneko Zentroa) izandako kontaktuak ere handitu dira. Horrez gain, Gizarte Langileek erakunde ofizialekin, besteak beste Lanbiderekin, udalekin, Aldundiarekin eta bestelakoekin, egindako kudeaketak arindu dira, familiek ezin dituztelako zuzenean egin.

Erabiltzaile eta familien arteko komunikazioa handitu da Desgaitasun unitateetan

Familiek senidea artatzen duen gure psikologoaren edo gizarte-langilearen dei bat jasotzen dute bi egunez behin. Gutxienez 5 egunean behin bideo-konferentzia edo zuzeneko elkarrekintza sistema bidez gure paziente eta erabiltzaileekin zuzenean harremanetan jartzeko modua eskaintzen zaie familiei. Familiak oso eskertuta agertu dira senideekin hitz egiteko eta haiek ikusteko aukerarengatik. Egunerokotasunak erakusten digu gehien maite dituzten pertsonekin hitz egiteak eta ikusteko aukera izateak aurrera jarraitzeko motibatzen dituztela.

Bizkaiko Foru Aldundiaren Gizarte Urgazpenerako Foru Erakundearen (GUFE) mendeko zentroei dagokienez, non Aita Menni Ospitaleak psikologia zerbitzuak ematen dituen – Udaloste (Bilbo), Zumelegi (Elorrio), Lusa (Zalla), Zubiete (Gordexola) eta Urduña (Orduña)-, talde eta zentroekin koordinatuz,  telefonoz ari dira artatzen portaera nahasmenduak eta familiei arreta ematen, erabiltzaile bakoitzari buruzko informazioa emateko eta senidea ezin dutenez ikusi, laguntza psikologikoa eskaintzeko, zuzeneko arreta eskatzen denean.

Erabiltzaileei laguntzea Erkidegoko Programetan: Errehabilitazio Psikosozialeko Zentroak, Eguneko Ospitalea, Babespeko etxebizitzak eta Etxeko Laguntza Programa

Osasun alarma hasi zenetik, nahasmendu mental larria (NML) duten pertsonen arreta eta tratamendu programetan zuzeneko jarduera eten egin behar izan dugu. Horrenbestez, telefonoz laguntzeko eta jarraitzeko zerbitzu bat antolatu dugu, artatzen ditugu 152 erabiltzailerekin (eta dagozkien senideekin) harremana mantentzeko.

Gehienbat telefonoz aritzen gara, eta pertsona bakoitzaren psikologoak, gizarte-langileak edo hezitzaileak egiten du.  Konfinamenduaren lehen hilean 1.067 esku-hartze egin dira telefonoz, eta bideodeiren bat erabiltzaileak beharrezko teknologia zuzenean.

Halaber, zuzeneko laguntza mantentzen dugu gure zuzeneko laguntza ezinbestekoa den kasuetan, esku-hartze berezia delako.

Komunitateko Laguntza Psikosozialeko Programari dagokionez, artatutako pertsonen % 65 bere etxean bizi diren arren, kasu guztietan aldizkako esku-hartzeak egin ditugu erabiltzaile eta senideekin. Kasu bakoitzeko, asteko 2,7 esku-hartze egin ditugu. 

Artatutako kasuen bilakaera orokorrari dagokionez, konfinamenduaren lehen bi asteetan gizarte-isolamendurako hasierako egokitzapen ikusgarria ikusten dugu. Gero, pixkanaka, neke fase batera igaro gara, artatutako jende gehienarengan eragin nabaria izan duena. Badaude kasu batzuk eragin oso larria ere izan duena, jende horren % 2arengan hain zuzen ere.

Psikologia eta psikiatriako kanpo-kontsultak

Une honetan ezin ditugu zuzenean artatzen jarraitu gure Kanpo Kontsultetako Zerbitzura joaten diren tratamendu anbulatorioko pertsonak. Zerbitzu horrek 20 urte baino gehiago daramatza elkarlanean zenbait erakunderekin, eta horien artean Eusko Jaurlaritzako Segurtasun Saila nabarmentzen da.

Salbuespeneko egoera hau ez dakigu luzarorako izango den ala ez, beraz, tratamendu psikoterapeutikoetan hain garrantzitsuak diren zuzeneko kontsulten ordez, bideoiaren bidezkoak ezartzea erabaki genuen. Arrazoi teknikoengatik edo pazienteen erosotasun faltarengatik ezin bada egin, telefono-deiak egiten dira.

Horrela, tratamendu psikoterapeutikoen bidez behar duten pertsonak artatzen, laguntzen eta tratatzen jarrai dezakegu.

Ikusitako erantzuna aldekoa izan da, beraz, paziente gehienek baliabide horren bidez jarraitzen duten tratamendu psikoterapeutikoa, modu ia arruntean, betiere onartuz egoera ez dela egokiena, eta zuzeneko topaketaren zati bat galtzen dugula, kasu hauetan hain garrantzitsuena dena.

Ordezko arreta moduak kalte zerebralean

Kontsulta anbulatorioak eten ondoren gure pazienteekin, erabiltzaileekin eta familiekin harremanetan jarri ginen, ahal genuen neurrian eta komunikazio-teknologien laguntzarekin, errehabilitazio programak garantzen jarraitzeko. Horrela, bideo-kontsulten erabilera zabaltzen jarraitu dugu, baita online errehabilitazio kognitiboko tresnen erabilera ere, NeuronUp plataformaren bidez.

Gure Youtubeko kanaleko bideo didaktikoa keta www.dañocerebral.es webeko edukiak oso lagungarriak izaten ari dira ohiko zainketa arazoei erantzuteko.

Modu anbulatorioan edo eguneko zentroan artatzen genituen kalte zerebraleko pertsona eta familien kasuan, ordezko arreta plan bat garatu genuen asteko telefono-deien bidez zegokien terapeutarekin, konfinamenduan zainketak, errehabilitazioak eta bizikidetzak eragindako arazoak aurkitzeko xedearekin.

Ospitaleratze Unitateko pazienteei dagokienez, familiek, urrutitik bada ere, laguntza behar dute, laguntza maitearen ongizate maila ezagutzeko, eta errehabilitazio-lanaren eta lortzen ari den aurrerapenaren jarraipena egiteko. Konfinamenduaren aste hauetan, pazientearen eta bere familiaren artean bideo-deiak egin genituen erronka horiei erantzuteko, gizarte-langilearen, psikologoaren edo logopedaren laguntzarekin. Bideodeiak informazio aberatsagoa igortzen du, eta ahozko mezuez gain, pertsonak bisualki ikusten dira, haien aurpegiaren adierazpena eta gorputzaren hizkuntza ere hautemanez.  Beste tresna erabilgarri bat eguneroko bizitzako agurtzeko edo oroitzapenezko bideoak dira. Familiak grabatzen du terapeutek pazienteari erakuts diezaioten.  Pazienteak baimena ematen badu, errehabilitazio-lanaren edo eguneroko bizitzako bideoak bidaltzen ditugu, familiak ongizate-mailaren eta pazienteak egiten duen lanaren berri izan dezan.

Laguntza adinekoen eguneko zentroetako erabiltzaileei

Debagoieneko adinekoen eguneko zentroei dagokienez, Arrasate, Bergara, Soraluze, Eskoriatza eta Oñatikoak itxi ziren, eta horrek, 120 erabiltzaile eta senideengan eragin zuen, astelehenetik ostiralera, eta 40 baino gehiagorengan asteburu eta jaiegunetan.

Egoera horretara egokitzeko jarduera-programak errehabilitazioari edota dauden gabeziak arintzeko banakako helburu batzuk jasotzen dituzten dinamikak barne hartzen ditu. Halaber, portaera edota afektibitate nahasmenduetara moldatzeko eta prebenitzeko modua ere jorratzen da. Baliabide hau, gainera, laguntza-elementua da familientzat, zaintzen duten pertsonen lana ere arintzeko, eta informazio, gaikuntza eta laguntza emozionaleko mailan laguntzeko.

Kontingentzia-plana oinarrizko gizarte-zerbitzuekiko koordinazioan, familia bakoitzaren egoeraren jarraipenean eta familiei baliabideak ematean oinarritzen da, zenbait gai ebatziz, aisialdia modu aktiboan erabiltzeko materialekin, portaeraren edo afektibitatearen nahasmendua erabiltzeko estrategia posibleen inguruko orientazioak emanez, errutinak eta laguntza emozionala ezarriz. Egoeraren ondorioz gainkarga duten zaintzaileei bereziki jartzen zaie arreta.

Astero familiekin telefonozko komunikazioa izateaz gain, posta elektronikoa ere erabiltzen da material terapeutikoa bidaltzeko. Maiztasun handiagoarekin harremanetan jartzen garen familiak daude, dena den, denei harremanetan jartzeko telefono bat eman zaie; baita erreferentziako pertsona bat ere, edozein gertakariren aurrean harremanetan jartzeko.

Esperientzia horren emaitza oso positiboa izaten ari da, eta familiek oro har eskerrak eman dizkigute. Bestalde, esku hartutako profesionalen gogobetetze maila ere handia da.

Jarduerak eta bideodeiak indartzea egoitzetan

Gure adinekoen egoitzetan deien programazioa ezarri dugu familiekin, gizarte-langileek, psikologoek eta erizainek astean behin gutxienez txosten bat bidaltzeko, haiek eta senideek nola dauden jakin dezaten, edo egin nahi duten edozein galderari erantzun diezaioten.

Egoiliarrek gure langileen eta senideen arreta eta maitasuna jasotzea garrantzitsua denez, bideodeien txandak antolatzen hasi gara egoitzetan. Gure aitita-amamak pozik jartzen dira bere senideekin hitz egitean, ikusten dituzten bitartean, eta eurak lasai daude, ongi daudela egiaztatzean, eta egunero egoitzan garatzen dituzten jarduerak egiten jarraitzen dutela ikustean.

Txurdingabarrin, bideoen kanal pribatu bata bian jarri dugu, eta artatzen ditugun pertsonen jardueren grabazioak igotzen ditugu.  Ekimenak oso harrera ona izan du egoiliarren eta senideen artean.