Osasun mentaleko arreta integralaren zati gisa, Aita Menni Ospitalea larrialdietan eta katastrofeetan esku hartzen duten zenbait erakunderekin lankidetzan aritzen da. Horien artean Euskadiko Gurutze Gorria da, eta haren jarduera eta prestakuntza hitzarmen bat du, teknika psikologikoetan trebatzeko larrialdietan.
Zenbait larrialdi-egoerak geroko esku-hartzea eskatzen dute ikuspegi psikosozial batetik, biktimen (lehen mailako edo bigarren mailakoak) egoera kritikoaren kudeaketan laguntzeko, eta etorkizunean osasun mentalean izan ditzaketen zailtasunak prebenitzeko. Esku hartzeko, zuzeneko laguntza ematen die biktimei, eta profesionalak eta boluntarioan prebentzioan eta tratamenduan laguntzeko trebatzen ditu, beren lanarengatik, trauma osteko estresa izan dezaketelako.
Alfonso Sáez de Ibarra Olasolok, Aita Menni ospitaleko psikologiak, Psikologia Klinikoan eta Larrialdietako eta Katastrofeetako Psikologian aditua denak, prestakuntza bat ematen die Euskadiko Gurutzeko Gorriko Esku-hartze psikosozialeko ERIEko kideei. Gure psikologia ‘Larrialdietako eta Katastrofeetako Psikologian aditu’ gisa egiaztatu du Espainiako Psikologiaren Kontseilu Orokorrak, eta 25 urte baino gehiago daramatza bere jarduera profesionala egiten Aita Menni Ospitaleko unitate desberdinetan. Horrez gain, boluntario gisa aritzen Arabako Gurutze Gorrian, Osasun eta Sorospen sailean.
Esku-hartze psikologikoko eta autobabes tresnak bereganatzea
Larrialdi egoeretan eta katastrofeetan laguntzeko ezinbestekoa da biktimek izaten dituzten emozio alderdiak ezagutzea eta horiei aurre egitea.
Esku-hartze Psozialeko ERIEko kideen prestakuntza teoriko-praktikoa da, eta hori, taldea osatzen duten boluntarioei tresnak ematen zaizkie krisi egoeretan, eta traumatikoak izan daitezkeenetan laguntzeko. Bestalde, esku hartzen duen profesionalak edo boluntarioak (polizia, suhiltzailea, larrialdietako sanitarioa) bere laguntza ematen du, egoera hori prebenitzeko, kudeatzeko eta arintzeko. Hala ere, horren ondorioz, batzuetan, bigarren mailako emozio eragina edo biktimizazioa gertatzen da. Hori ere ezagutu eta modu egokian kudeatzen jakin behar da.
Ikastaroa 16 ordukoa da eta bi jardunalditan banatu da (bat, martxoaren 23an gertatu zen, bestea, apirilaren 13an izango da), Euskal Herriko Gurutze Gorriaren egoitza autonomikoan. Prestakuntza honetan, Euskadiko Gurutze Gorriko Larrialdietan Berehala Erantzuteko Taldearen 20 kideek parte hartzen dute. Taldea zenbait arloko profesionalek osatzen dute, besteak beste Medikuntzatik, Erizaintzatik, Psikologiatik, Gizarte-lanetik eta beste lanbide batzuetatik etorritakoak. Horiek, boluntario gisa parte hartzen dute sorosle laguntzaile moduan.
Norberaren eta besteen erantzunen aurrean jokatzeko jarraibideak
Egoera horietan garrantzitsua da komunikazio eta emozio tresnak erabiltzea, biktimen, haien senideen eta une kritiko horretan haiei laguntzen dieten langileen beharrei erantzun ahal izateko.
Tailer honetan zenbait alderdi jorratzen dira, hala nola estresa maneiatzea, larritasun-krisia, hiperaktibitatea, shock psikikoaren egoera, berri txarra jakinarazteko modua, hizkuntza, isiluneak maneiatzea, edo suizidio-saio batean esku hartzea.
Azkenik, egoera zail horiei aurre egin ondoren, norberak bere burua zaintzeak duen garrantzia ere azpimarratzen da. Horretarako, nahitaez egoera traumatiko batean inplikatuta dauden kognizioak eta emozioak kudeatu behar dira.