Iktus baten ondoren errehabilitazio fisikoaren helburuak ezarriz

Iban Arrien Celaya Aita Menni Ahizpa Ospitalarioen Fisioterapia Arloko arduraduna “Informaciones Psiquiatricas” aldizkariaren VIII. Jardunaldietan izan zen, eta iktus bat izan duten pertsonen errehabilitazio fisikoaren helburuak ezartzeko erabiltzen den metodologia azaldu zuen, bai bere zentroan, bai Ahizpa Ospitalarioen Kalte Zerebraleko Menni Sareko gainerako zentroetan.

Hasteko, gure hizlariak Ahizpa Ospitalarioen Kalte Zerebraleko Menni Sareko Fisioterapiako Batzorde Nazionalak 2023ko irailaz geroztik garatu duen lana aipatu zuen. Batzorde horren sorrerak profesionalen taldean ezagutza trukatzea eta adostasunak lortzea ahalbidetu du, hasierako ebaluaziotik hasi eta emaitzen erregistro, balorazio eskala, tratamendu plan eta iktusen errehabilitazio fisikoko helburuen definizioraino. Alderdi horiek partekatzeak, halaber, epe ertain eta luzerako gure Neurorrehabilitazio Zerbitzuen asistentziaren kalitatea ere bermatzen du.

Beste gai batzuen artean, hizlariak nabarmendu zuen garrantzitsua dela helburu orokorrak bistatik ez galtzea —autonomia, ongizatea, bizi kalitatea eta horrelakoak gaiak— eta, aldi berean, tratamendu arloen arabera helburu espezifikoak zehaztea, hala nola, beharrezkoak izan daitezkeen kanpoko laguntzak gomendatzea eta aurrerapena baloratzea. Helburu argiak eta neurgarriak, lorgarriak, errealistak eta denboran zehaztuak ezarri behar dira, izan ere —adierazi zuenez— zehaztasunik ezak espektatiba desegokiak eragiten ditu. Era berean, lana taldean egiteko beharra azpimarratu zuen, diziplinarteko taldearen ebaluazioak eta bilerak eginez, non helburuak lehenesten diren paziente bakoitzaren premia indibidualen arabera.

Fisioterapiaren helburuak

Fisioterapiaren helburuen erreferentziazko esparru kontzeptualak OMEk funtzionaltasunari buruz definitutako nazioarteko sailkapenari erantzuten dio (FNS), eta defizitaren ebaluazioa, jardueretarako autonomia eta parte hartze soziala hartzen ditu kontuan. ‘MARTE’ akronimoan oinarrituta, gure adituak azaldu zuen pertsonaren funtzionaltasunean eragina duten helburuak honelakoak izan behar direla:

• Neurgarriak: neurtu ahal izan behar dira, lortu diren ebaluatu ahal izateko
• Lorgarriak: inoiz ez lortzeak ekarriko lukeen frustrazioa saihesteko.
• Errealistak/esanguratsuak: helburua motibagarria izan behar da pazientearentzat, egunero horren alde borrokatzera behartuko duen erronka.
• Denboran zehaztuak: garrantzitsua da denbora horizonteak ezartzea.
• Espezifikoak: argiak eta zehatzak. Zer? Non? Noiz? Nola? Zehaztapen horri esker, neurtu ahal izango dira.

Ahizpa Ospitalarioetan, pertsonarengan oinarritutako arreta lehenesten dugunez, helburu horiek indibidualizatuak eta adostuak izan behar dira.

Horrez gain, fisioterapiaren helburuek arlo espezifiko ugari jorratzen dituzte, hala nola etzanerako maneiua, bipedestazioa, sedestazioa, ibileraren errehabilitazioa (barrutik eta kanpotik eta errehabilitaziorako sistema elektromekanikoak erabiliz, beharrezkoa denean), orekaren entrenamendua, egokitzapen kardiobaskularra —suspertze funtzionalean laguntzen du—, transferentziak (zaintzaile/senideei horiek egiteko maniobrak erakustea) edo minaren maneiua (murriztea eta prebenitzea: sorbalda mindua, min terapeutikoa), besteak beste. Bere hitzaldian, gure fisioterapeutak errehabilitazio fisikoan helburuak nola ezarri zehaztu zuen, artikulazio tarteetatik hasi eta indarra, oreka, ibilera eta abarretaraino, paziente bakoitzaren premia indibidualetara egokituta.

Laburbilduz

“Garrantzitsua da helburu orokorrak eta espezifikoak aldi berean lantzea” –laburbildu zuen Arrienek–, eta, amaitzeko, helburuak neurgarriak, lorgarriak, errealistak, denboran zehaztuak eta espezifikoak izateaz gain, beharrezkoa da:

• Helburuen gida bat ezartzea, eguneroko lana erraztu eta kalitatezko errehabilitazioa sustatzeko.
• Helburuak arlo hauetan autonomia berreskuratzera orientatzea:
  • maneiua posizio etzanean (etzanera)
  •  sedestazioa
  •  transferentziak
  •  bipedestazioa
  • ibilera

• Gainera, arlo hauetako helburuak garrantzitsuak dira:
  • egitura motor eta sentsitiboak
  • egokitzapen kardiobaskularra
  • mina murriztea eta prebenitzea