Dementzia hasi berrietan esku hartzea Neuropsikologiako Arlotik

Bilboko Aita Menniko Neurorrehabilitazio zentroan pertsona eta familia unitate bakoitzari erantzun pertsonalizatua eman nahi diogu, estimulazio kognitiboa ahalbidetuz, eta zainketa egiteko eta antolatzeko aholkularitza emanez

Dementzia sindrome kliniko bat da, eta bere ezaugarria da hartutako narriadura bat gertatzen dela: arlo kognitibo bati baino gehiagori eragiten dio, aurreko maila batekin alderatuta gainbehera etortzea dakar, eta funtzionamendu pertsonalari zein sozialari eragiteko bezain larria da. Mendebaldeko herrialdeetan bizi itxaropena luzatzearen eta biztanleria pixkana zahartzearen ondorioz, dementzia oso erronka handia da gure gizartearen osasun sistementzat.

Noemí Álvarez Dominguez neuropsikologoak deskribatzen duenez, dementziaren inpaktua pazientearen gain gertatzen da zuzenean, baina, halaber, ingurune sozialean ere eragin handia du, oso alderdi garrantzitsuetan eragiten baitu, hala nola maila afektibo eta emozionalean, antolamenduan, rolen aldaketan, zein alderdi ekonomikoetan.“Bilboko Aita Menniko Neurorrehabilitazio Zentroan (CENER) dugun esperientziak (eta neure kasuan baita neure esperientziak ere) hutsune bat jartzen du agerian (batzuetan saihestezina, maite duzun norbaiten gaixotasuna onartzearen ondorioz), eta lehen mailako osasun zerbitzuek ez dute beti hori betetzen. Prozesu honetan garrantzitsua da aholkua ematea, lagunduta sentitzea, egiten ari zarena ondo dagoen jakitea, zeri erreparatu jakiteko gakoak edo pistak edukitzea”, segurtatu du.

Gure neuropsikologoak azaldu duenez, gero eta familia gehiago hurbiltzen dira CENERera laguntza eske, batez ere sintomak agertzen diren etapan (memori arazoak gehienbat), edo maite duten pertsonaren dementziaren diagnostikoa jaso berritan.

Aita Mennin jarraitzen dugun prozedura hau da:

Neuropsikologiako Arloan telefono bidezko lehen harremanean senidearen egoera jasotzen da, eta aholkularitza ematen da.Beti ez da beharrezkotzat jotzen guk esku hartzea, batzuetan gizarte zerbitzuek edo elkarteek erantzun baitezakete, kasuaren beharren arabera.

Guk esku hartzea komeni dela jotzen bada, lehen kontsulta bat proposatzen da senidearekin (gaixoaren presentzia behar den ala ez baloratzen da), eta informazioa jasotzen da haren gaitasun kognitiboari buruz, portaera edo aldarte arazoak dauden, eta eguneroko zereginetarako eta errutinarako autonomia duen.Askotan, komeni izaten da pazientearen gaitasun kognitiboaren balorazio edo screnning-a egitea (orientazioa, arreta, memoria, hizkuntza, arrazonamendua, kalkulua, etab.).Horrek pertsonarekin berarekin 1 edo 2 lansaio egitea dakar.

Informazio jaso eta balorazioa egin eta gero, eta hautemandako beharren arabera, lanerako proposamen bat egiten da.Gure zentroan hainbat ekintza eta baliabide eskaintzen ditugu, eta batzuk edo besteak lehenesten ditugu kasuaren eta eboluzio unearen arabera.  Zerbitzu hauek eskaintzen ditugu:

o    Familiarentzako aholkularitza arazoak kudeatzeko, gaixotasunari buruzko lan psikoedukatiboa, zainketen antolamendua, baliabideak bilatzea. 

o    Frekuentzia baxuko jarraipena gaixotasunaren bilakaerari buruz (izan daiteke funtzionamendu kognitiboa berrebaluatzea, zainketen antolamendua berrikustea, egoera jakinetan jarduteko jarraibideak, etab.).Finean, laguntasuna, bai pazientearentzat bai familiarentzat.

o    Estimulazio kognitibo indibiduala pazientearekin.Saio indibidualen bitartez egiten da, eta baita ere etxeko lanak jarriz eta horiek ikuskatuz (etxeko NeuronUp  plataforma daukagu).Saioetan etxeko norbait eta zaintzailea egotea ahalbidetzen da, estimulazio kognitiboa pazientearentzat ahalik eta modurik eraginkorrenean eta atseginenean egiteko aholkua emateko.

o    Eguneko zentroko ekintzetan parte hartzea.Zehazki, 3 orduko iraupeneko lantaldeak ditugu (goizez 10etatik 13etara eta arratsaldez 15:30etik 18:30era). Oso talde txikietan, estimulazio kognitiboa zein ariketa fisikoa lantzen dira.

o    Neurologiako kontsulta.

“Finean, pertsona eta famili unitate bakoitzari erantzun pertsonalizatua ematen saiatzen gara, estimulazio kognitiboa ahalbidetzeko, eta jarduteko jarraibideei eta zainketak antolatzeari buruzko aholkularitza eta erantzuna emateko.Prozesu honetan garrantzitsua da gaixotasunaren bilakaeraren jarraipena egitea eta zainketen egokitasuna baloratzea, gainbehera progresiboa baita.Pazientea eta familia laguntzeko lana funtsezkoa da gure interbentzioan”, laburbiltzen du Noemí Alvarezek.