Aita Menniren legatua ‘Pueblo de Dios’ programaren bigarren zatian, gure ospitalea protagonista dela

Programa osoa TVE a la Carta atalean

Joan den igandean, hilak 8, Television Españolak ‘El legado de Aita Menni’ programa eman zuen La 2 katean, zure zentroak kalte zerebralaren arretan izandako bilakaera aitzindaria erakusteko, baita ere Pastoral eta Boluntariotza Zerbitzuak egiten duen lana ere, zeina Aita Menni Gizarte Zerbitzuetatik egin den adinekoei zuzenduta. Benito Mennik 1898an sortu zuen Euskal Herriko lehen ospitalea, gaixotasun mentala zuten pertsonentzat. 121 urteren buruan, haren legatuak eta obrak irauten dute.

Oraingoan, Aita Menniko ama nagusi Monse Esparzak zentroa aurkeztu eta gero, Pueblo de Dios saioak Espainian aitzindaria den Kalte Zerebraleko Unitateak egiten duen lana erakusten du, adineko pertsonei zuzenduta; boluntarioek jokatzen duten rola ere nabarmentzen da.

Aita Menni ospitale psikiatriko moduan sortu zen. Gaur egun, bere garaian sinatu ziren hitzarmenei esker, Aita Menni Ospitaleak itunak ditu Eusko Jaurlaritzako Osasun Sailarekin, baita Araba, Bizkai eta Gipuzkoako Foru Aldundiekin ere, gaixotasun mentala zein desgaitasun intelektuala duten pazienteak artatzeko, Mikel Tellaeche zuzendari gerenteak azaltzen duenez. 

Arreta integralaren barruan, Aita Menniko boluntarioek arreta doakoa eta solidarioa eskaintzen dute. Boluntarioek pazienteei zein familiei laguntzen diete.“Laurehun baino gehiago pazientez ari gara hitz egiten.Izen-abizenak dituzten pazienteak, historiak dituzten pazienteak.Batzuetan, oso historia latzak.Bakardade handiko historiak, hona iritsi baino lehen”, azaltzen du Pastoral eta Boluntariotza zerbitzuko arduradun Egoitz Zabalak.

Egoitz Zabala, Pastoral eta Boluntariotza Zerbitzu arduraduna, eta Mikel Tellaeche, Aita Menni Ahizpa Ospitalarien zuzendari gerentea.

Kalte Zerebraleko Zerbitzu aitzindaria

Aita Menniko Kalte Zerebraleko Zerbitzua, Ahizpa Ospitalarien Kalte Zerebraleko Menni Sareko ernamuina izanik, erantzun errehabilitatzailea eskaintzen du, diziplina askokoa izan behar dena, azpimarratzen du Zerbitzuaren arduradun Jose Ignacio Quemada doktoreak. Izan ere, garuneko lesioak gertatzen direnean, sekuelak askotarikoak izan izaten dira: Motrizitate arazoak egoten dira, komunikatzeko zailtasunak (afasia, disartria), degluzioaern nahasmendua (disfagia), memoriarekin edo arretarekin zerikusia dutenak, eta are nortasunarekin.

Arrasateko Aita Menni Ospitaleak Espainian kalte zerebrala duten pertsonak errehabilitatzeko ireki zen lehen Ospitaleratze Unitatea dauka. Pazienteen batez besteko egonaldia 3-5 hilabete izan ohi da.

Esku-besoen errehabilitazio robotikoa.

Errehabilitazio prozesua

Errehabilitazioa prozesu luzea da, eta batzuetan gogaikarria. Gimnasioan, pazienteek mugikortasuna berreskuratzeko lan egiten dute. Gaur egun, aurrerapen teknologikoek, iktus edo traumatismo kranioentzefaliko bat sufritu duten pertsonei egokituta, lagundu egiten dute horien bizi kalitatea hobetzen. Eloi Nin doktoreak nabarmentzen duenez, gaur egun, orain dela urte batzuk berreskuratu ezin genituen besoak, orain, lanaren eta teknologiaren bitartez, berreskuratzea lortzen dugu.

Horrez gain, Pueblo de Dios programak Aita Menni Ospitalean desgaitasuna duten pertsonentzat dagoen etxebizitza guztiz egokitua erakusten du, zeina pazienteei ingurunea kontrolatzen erakusteko diseinatu baita, komunikazio sistema alternatiboen bitartez, eguneroko bizitzako oinarrizko ekintzak egin ahal izateko, esaterako, garbitu, janaria prestatu, jan, jantzi edo lekualdatu. “Esaterako, trebetasun edo indar arazoak dituen pertsona batentzat, edo esku bakarrarekin moldatu behar duen batentzat, hainbat produktu lagungarri ditugu jateko orduan autonomia lortu ahal izateko”, azaldu du terapeuta okupazional Marta Garciak. “Komuna da etxean elementu egokitu gehien dituen elementua. Adibidez, konketa eta komun ontzia esekita daude, eta presentziako sentsorea duten txorrotak ere badaude”, jarraitzen du.

Etxebizitza domotiko horretan ez dago oztopo arkitektonikorik, hainbat produktu lagungarri ditu, eta urtero 120 paziente igarotzen dira bertatik. Pisuaren azken helburua da pazienteak ahalik eta modurik autonomoenean ibiltzea.

Unitatean pazientearen eta familiaren bizi kalitatea hobetzeko lan egiten da. “Gure familien elementu komun bat da egoera dramatiko eta kasu guztietan ustekabeko bat bizi izan dutela.Unitatera jotzen duten familia guztiek behar dutena da informazio asko jasotzea, laguntza emozional handia, eta, batez ere, entrenamendua”, azaldu du Olatz Uriarte Kalte Zerebraleko Unitatearen koordinatzaileak.

Adinekoentzako eguneko zentrorik zaharrena

Kale Zerebraleko Unitatea aitzindaria izateaz gain, Arrasateko adinekoentzako eguneko zentroa eskualdeko zaharrena da; 1997an jarri zen martxan, dementzia izanik etxean zeuden Debagoieneko pertsonen eta familien premiei erantzuteko. Zentroak 40 leku ditu, eta eguneroko irekitzen da. 

Jose Ezkerra psikologo klinikoak azaldu nola eboluzionatu duen eguneko zentroen asistentziak, pertsonarengan zentraturiko arreta baterantz. Orain erabiltzaile bakoitzaren egoera baloratzen da, ea familiarekin batera aztertzen da zer zentrok dituen baldintzarik onenak asistentziak beharrak ase ditzan. Eta, familiaren laguntzarik ez badago, gure boluntarioen eta ahizpa ospitalarien laguntasuna dute. Vanesa Nauvi erizain laguntzailea izan da dispositiboaren egunerokotasuna kontatzearen arduraduna. 

Psikogeriatriako Unitatea

Baina, gainera, Aita Menni Ospitaleak Psikogeriatriako Unitate bat dauka guztiz menpekoak diren pazienteen menpekotasuna eta desgaitasuna tratatzeko, horietako batzuek 60 urte baino gehiago daramatelarik ingresatuta Gure Erizaintzako zuzendari Irune Galarraga kontatu du kameren aurrean. Unitate horretan, egunero, ahizpa Isabelek eta ahizpa Felik 49 emakumeri laguntzen diete.

Tailerren eginkizuna

Gaixotasun mentala duten pertsonen errehabilitazio psikosozialean garrantzi handia dute tailer okupazionalek. Hainbat unitatetatik datozen 12-14 paziente, zeinek premia desberdinak baitituzte, astean hainbat aldiz joaten dira garbitegira, eskakizun maila handiagoko edo txikiagoko lanak egitera. Arropa garbi eta lehor dagoenean, tolesten laguntzen dute, eta Unitate bakoitzaren arabera ordenatzen dute.  Tailer industrialean parte hartzen duten pazienteen ezaugarrietako bat da kanpoko enpresentzat egiten dutela lan. Lanaldiak errepikatu egiten dira, errutinazkoak dira, eta horrek lagundu egiten du eguneroko bizitzan denbora antolatzen. Helburu nagusia da gaixotasun mentala duten pertsonek laneko oinarrizko ohiturak hartzea, eta etorkizunean enplegua aurkitzen lagunduko dieten materialak eta tresnak ezagutzea. 

Tailerretan parte hartzeak mesede egiten die arazo mental larria duten pertsonei. Bizi kalitatea hobetzen da, eta funtzionamendu soziala ere hobea da. Garbiketa, ehungintza eta papera birziklatzeko tailerrak. Ehungintza eta eskulanen tailerrean 80 pazientek parte hartzen dute, papera birziklatu eta panpinak eginez; hortik ateratzen den etekina Aita Mennik Liberian duen proiektura zuzentzen da, Selene Velez terapeuta okupazionalak programan azaltzen duenez. 

Futbolean oinarritutako erreminiszentzia tailerrean, pazienteek euren talde kutunaren lorpenak oroitzen dituzte –gehienak Realeko jarraitzaileak dira–. Realeko eta Athleticeko jokalari beteranoek parte hartzen dute, eta harrituta geratu ohi dira, ez soilik tailerrak izaten duen harrera onagatik, baizik eta pazienteen erreakzioengatik ere, futbol taldearen balentriak oroitzen dituztenean.