Aita Mennik generoaren perspektiba eraman du Asistentziaren Kalitaterako Espainiako Elkartearen Biltzarrera

AKEB-Asistentziaren Kalitaterako Euskal Batzordearen eskutik, “Osasun arloan balioa sortu. Erronkak eta konpromisoak” lemapean,  Asistentziaren Kalitaterako Espainiako Elkartearen (SECA) Biltzarra  urriaren 23tik 25era egin zen, Donostiako Kursaal Jauregian. Foro horren XXXVII. Edizioan, Aita Mennik gure lan arloan hobetzeko esperientzia bat partekatu nahi izan zuen: generoaren perspektibaren aplikazioa gure adinduentzako Eguneko Zentroetan.

2016. urteaz geroztik, emakumeen eta gizonen arteko berdintasuna lerro estrategiko transbertsala da Aita Mennin. Jose Ezquerrak biltzarkideei azaldu zien trasnbertsalitate horrek aldaketak eragiten dituela prozeduran, bi sexuen beharrei berdintasunez erantzuteko. Zaintza lanen ikusgaiztasunak eta gizonek, Estatuak eta erakunde soziopolitikoek zaintzako beharretan duten erantzunkidetasun faltak kalte egiten die emakumeei “osasunera, lanera, autonomia eta bizi proiektu propioetara iristeko aukeretan.  Bakardadean eta laguntzarik gabe garatzen den zaintzaile rol horrek xurgatu egiten ditu emakumeak”, azpimarratu zuen gure psikologoak.

Aita Menniren konpromisoetako bat da desoreka horiek mantenarazten dituzten egiturak eta antolamendu ereduak desagerraraztea, oinarritik. Hori izan da ‘Generoaren perspektiba menpeko adinduentzako Eguneko Zentroetan’ izeneko azterketa egiteko arrazoia. Helburu orokorra zen beharrak eta aukerak detektatzea Aita Menniko eguneko zentroen kudeaketan generoaren ikuspegia integratzeko, bai  erabiltzaileekiko harremanetan, bai senide eta langileekiko harremanetan.

Genero berdintasunaren ikuspegia eta pertzepzioa eguneko zentroetan

Azterketa egiteko, inkesta ugari egin zitzaien langileei eta erabiltzaileen senideei, baita elkarrizketak ere erabiltzaile, senide eta langileei. Adibide bat jartzearren, senideei dagokienez, inkesta bidezko azterketa kuantitatiboa 97 senitartekori bidali zitzaien. 48 erantzun jaso ziren = kontsultatutako populazioaren %48, 33 emakumeenak (%69) eta 15 gizonenak (%31). Item horretan, erreferentziazko senideen %75 emakumeak ziren eta %25 gizonak. Intrageneroko parte hartzea %44 izan zen emakumeengan, eta %67 gizonengan. Adinen arabera, emakumeen adin talderik handiena (%50 edo gehiago) 55-65 urtekoa izan zen.  Gizonetan gehienak 65 urte baino gehiagokoak ziren.

Ondorioei erreparatuz gero, “errepikatu egiten da berdintasuna dagoelako joera”, adierazi zuen Jose Ezquerrak, Aita Menniko Berdintasunaren Aldeko Talde Eragileko bozeramaileak. “Aitzitik genero desberdintasun handiak baieztatzen dira zaintza lanak nork bere gain hartzeari dagokionez. Emakumezko erabiltzaile zein senideek, hasieran, ez dute nahi izaten berdintasun gaiak landu. Familiako zaintzaileek ere ukatu egiten dute generoaren alderdia zaintzaren gaian. Egoera batzuetan, gizonek inplikazio falta erakusten dute zaintzari begira. Batzuetan, amaren beraren zaintza bikotekidearengan delegatzen da, eta errainak jasaten du, zaintzaren kostuaz gain, familiaren presioa zaintza hori garatzeko moduari buruz”, gehitu zuen.

Metodologia bereziak

Jarduteko beste proposamen batzuen artean, Aita Mennik metodologia bereziak garatu ditu gizonen eta emakumeen interesak generoaren perspektibarekin detektatzeko bere adinduentzako eguneko zentroetan. Halaber, taldeko zein banakako lan ugari egin dira, hala nola tailerrak adineko emakumeak ahalduntzeko, zaintzaren eta emakumeek biziari eusteko egiten duten ekarpenaren garrantzia ikusarazteko, eta gizonen erantzunkidetasunaren eta jarrerak aldatzeko lan egitearen garrantzia nabarmentzeko.

Familiekin eta instituzioekin, asmoa izan da Aita Mennirekin batera ekintzak egitea, zaintzari buruzko hausnarketa lantzeko, eta zaintza sozializatzeko eta berdintasunez banatzeko estrategiak definitzeko. Egineko zentroetan lanaren antolamenduan egindako aldaketak laburbiltzen dituen ekintzetako bat da generoaren perspektiba ardatz transbertsal moduan sartzea pertsonarengan oinarritutako arretan (POA), arreta plan indibidualizatuaren bidez, ekintzak  antolatuz, interesak detektatuz, etab. 

Jarduerak tokiko komunitatearekin

Gure hizlariak nabarmendu zuenez, gainera, ‘zentroa, batez ere erabiltzaileak, tokiko komunitatean integratzeak ahalmen eraldatzailea dauka generoko rolen ikuspegitik “. Azterketaren ondorioak udal eta erakunde publikoekin partekatzea funtsezkoa da horiek inplikatu daitezen. Ildo horretan, hainbat esperientzia aipatu zituen esaterako, Soraluzeko Aita Menni Eguneko Zentrokoa, non ahalduntze sozialeko prozesu bati ekin baitiote ‘Adinekoen Astea’ prestatzeko, migratzaileen eta gazteen elkarteen eta beste eragile sozial batzuen partaidetzarekin. Talde horretan generoaren perspektiba integratzeko interesa duten emakumeek ere parte hartzen dute.